Sevgili meslektaşlar yazıma meşhur Rosch raporunu hatırlatarak başlamak isterim. Bu raporda Denetimlerin kanun tarafından gerekli görüldüğü yerlerde muhasebe standartlarına uymak konusunda sorumlu olan iyi yönetilen bir denetleme mesleğini oturtmak yasal denetimleri gerekli kılmaya ek olarak, Rapor yeni bir “Denetçiler Odasının” kurulmasını tavsiye etmektedir, bu oda yetki verilmiş düzenleyici bir otoriteye sahip olan profesyonel bir kurum olarak oluşturulacak, fakat kamusal bir gözetim sistemine tabi olacaktır ifadesi geçmiştir.
Şimdi meslek odalarına şöyle bir bakalım.
MESLEK ODALARINA DOĞRU...................
Meslek Birliği Nedir? Meslek Birliği, herhangi bir meslek dalında o meslekle ilgili ahlak ve dayanışmayı korumak, mesleğin kamu ve kişi yararına uygulanıp geliştirilmesini sağlamak ve meslek mensuplarının hak ve yararlarını korumak amacıyla kurulmuş kamu kurumu niteliğindeki mesleki kuruluşlarıdır. Birlikler, odaların katılımıyla oluşturulur. Bir nevi genel merkez yönetimi gibi algılanabilir. Örnek: TOBB. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, TTB Türk Tabipleri Birliği, TEB Türk Eczacılar Birliği, TMMOB Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği ve TÜRSAB Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği v.s gibi
Meslek Odaları ve Meslek Birlikleri tanımlarından da anlaşılacağı üzere kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarıdır. Kısaca derneklere göre yaptırım gücü yüksektir.Yürürlükteki 1982 Anayasasında bu tanımlama şöyle yapılmaktadır.
“Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları Madde 135 – Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; Belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir.”
5362 Sayılı Kanun
Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları
BİRİNCİ BÖLÜM
Esnaf ve Sanatkârlar Odası
Odaların kuruluşu
MADDE 4. — Odalar, oda kurulmak istenen yerde çalışmakta olan sanat, hizmet ve meslek sahipleri ile esnaftan en az beşyüz kişinin isteği ve Bakanlık izni ile kurulur. Oda unvanında esnaf, sanatkâr veya esnaf ve sanatkâr ibaresi yer alır.
Oda kuruluşu ile ilgili olarak mülki idare amirliğine verilecek müracaat dilekçesine Bakanlık tarafından Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında hazırlanmış örneğine uygun düzenlenen oda kuruluş tutanağı ve oda ana sözleşmesi eklenir. Ayrıca oda kurucu üyelerinin tüm bilgilerinin eksiksiz olarak Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanına girişi yapılır. Oda kuruluş tutanağı ve ana sözleşmesi, sicil müdürünün gözetiminde tanzim ve imza edilir. Oda kuruluş işlemlerinin gerçeğe uygun olup olmamasından sicil müdürü sorumludur.
Mülki idare amirliği onbeş gün içinde kuruluş talebini inceler ve görüşü ile birlikte kuruluş belgelerini noksansız olarak Bakanlığa gönderir. Bakanlık kuruluş talebi hakkında ilgili birliğin görüşünü alır. Bakanlık bir ay içinde kuruluş için izin verip vermediğini bildirmediği takdirde oda kurulmuş sayılır.
Kurulan odanın üyeleri arasında olup diğer odalardan ayrılmış olanların eski odalarındaki üyeliği sona erer ve dosyası üyesi olduğu yeni kurulan odaya bir ay içinde devredilir.
Karma odalarda, odanın talebi ve birliğin onayı ile meslek komiteleri kurulabilir.
Meslek Birlikleri ve Meslek Odaları Nasıl Kurulur? Meslek Birlikleri ve Meslek Odaları kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları olmaları sebebiyle ancak o meslek birliği ile ilgili çıkarılacak kanunda belirtilen çerçeveye göre kurulabilmektedir. Kanun olmadıktan sonra ne meslek birliği ne de meslek odası kurulamaz. Yani bugün itibari ile bulunan meslek odaları ve birliklerinin kanunları bulunmaktadır ve buna göre faaliyetlerini sürdürmektedirler. Örnek: 1618 Sayılı Seyahat Acenteleri Kanunu 6023 Sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu vb.
Meslek Birlikleri ve Meslek Odaları Niçin Kurulur? Meslek birlik ve odaları kısaca mesleğin onurunu, genel hak ve menfaatlerini ilgili merciler nezdinde savunmak, meslek ile ilgili her türlü mevzuatın yayımlanması ve meslek mensuplarının meslek kurallarını gereği gibi uygulamasını sağlamak için kurulmaktadır. Bunların yanında; Meslek mensuplarının birbirleriyle, kamu ve diğer kişilerle çıkacak ihtilaflarını uzlaştırmak veya hakem usulüne başvurarak çözüme kavuşturmak, Meslek mensuplarının daha yüksek bir mesleki kültür düzeyine ulaşabilmeleri için gerekli teşebbüslerde bulunmak, Meslek mensuplarını bölgeleri içinde meslekleriyle ilgili sorunları üzerinde inceleme ve araştırma yapmaya teşvik ederek bunlardan çıkan sonuçları ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek, Mesleğini düzgün bir biçimde icra etmeyenler hakkında gerekli disiplin işlemlerini yapmak, Meslek mensuplarının çağın gereklerine göre zaman içerisinde bilgilerinin yenilenmesi için eğitim faaliyetlerini gerçekleştirmek de birlik ve odaların görevlerindendir.
Meslek birlik ve odaları kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlar olması sebebiyle o meslek ile ilgili her türlü kanuni mevzuatın hazırlanmasında, değişikliğinde ilk olarak muhatap kabul edilen kuruluşlardır. O mesleğe mensup olan kişileri ve o mesleğin icra alanındaki kişi ve kurumları ilgilendiren her şeyde birlik ve odanın görüşleri alınmaktadır.
Mesleğin icra alanı veya ilgili olduğu herhangi bir mevzu hakkındaki kanun metinlerinde, bunlara istinaden oluşturulan komisyonlarda veyahut da görüş bildirme zorunluluğu olan durumlarda resmi anlamda idarenin muhatap olduğu kuruluşlar odalar ve birliklerdir. Örnekler isek hepimizin bildiği gibi Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda oluşturulmuş bazı daimi komisyonlar vardır. Bu Komisyonlarda 1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve Birliği kanuna istinaden TÜRSAB. Temsilcileri bulunmakta ve turizm politikalarında tavsiye niteliğinde dahi olsa söz sahibi olmaktadırlar. Ayrıca Turizm Bakanlığı bazı yetkilerini bu kanunla Türsab’a devretmiş bulunmaktadır.
Burada asıl önemli olan mevzu birçok değişik meslek grubunun meslek odası ve birliği varken bizlerin neden bir meslek birliği ve odasına sahip olamadığımızdır.
Türmobtaki bilgilere göre 4.361 kişi YMM bir odası olduğuna göre,10.000 civarında Bağımsız Denetçilerin neden odası olmasın.......
Ali Oygün ÜMİTLEN
SMMM-BD
Henüz kimse yorum yapmamış, ilk yorum yapan siz olun.