Asgari Ücret İçin Uygulanacak Hazine Teşvikine Ait  Tutar ve Hesaplama Esasları Belli Oldu!

Bilindiği üzere, asgari ücretin net tutarının 1.300,99 TL (AGİ dahil) yapılması ile birlikte işverene maliyeti;

-        % 5 teşvikten  faydalanan işyerlerinde 1.935,23 TL’ye,

-        Teşvikten faydalanmayan işyerlerinde ise 2.017,58 TL.ye

yükseldi. Buna paralel olarak da, işveren maliyetinde ortaya çıkan artışın sübvansiyonu gündeme geldi, nihayetinde bu konu işveren prim desteği adı altında 6661 sayılı Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunile yasalaştı (27 Ocak 2016 tarihli ve 29606 sayılı Resmi Gazete).

Konu ile ilgili düzenleme, 6661 sayılı Kanunun 17. maddesinde yer alıyor. Yapılan bu düzenleme 01.01.2016 tarihinden geçerli olmak üzere Kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı 27.01.2016 tarihinde yürürlüğe girdi. 

1) Yapılan Düzenleme

6661 sayılı Kanunun konu ile ilgili 17. maddesi aynen aşağıdadır:

"MADDE 17- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 68- (1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2015 yılının aym ayma ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2016 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alman işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazinece karşılanır.

(2) Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi Hazine katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2016 yılı için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden Hazinece karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.

(3) İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2016 yılına ilişkin olarak, aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hâllerinde bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendine ilişkin hükümler uygulanmaz. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece anılan fıkra hükmünden yararlandırılır.

(4) Birinci fıkranın (a) bendinin uygulanmasında, bir önceki yılın aym ayma ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi verilmemiş olması hâlinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki bildirimler esas alınır. 2015 yılından önce bu Kanun kapsamına alınmış ancak 2015 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri hakkında birinci fıkranın (b) bendi hükümleri uygulanır.

(5) Sigortalı ve işveren hisselerine ait sigorta primlerinin Devlet tarafından karşılandığı durumlarda işverenin ödeyeceği sigorta priminin Hazinece karşılanacak tutardan az olması hâlinde sadece sigorta prim borcu kadar mahsup işlemi yapılır.

(6) 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun ek 9 uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan "Linyit" ve "Taşkömürü" çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında (a) bendinde belirtilen 85 TL günlük kazanç iki kat olarak ve 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50'sini geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.

(7) Bu madde hükümleri, 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için uygulanmaz.

(8) 4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve

haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.

(9) 2016 yılı Ocak ila Aralık aylarına/dönemlerine ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümleri

(10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının görüşleri alınmak suretiyle Kurum

tarafından belirlenir."

2) Destekten Yararlanacak - Yararlanamayacak İşverenler

Destek uygulamasından esas itibariyle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu 4/a maddesi  kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenler yararlanacaktır.

Ancak, söz konusu maddede yapılan açıklamalara göre,

- Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi Hazine katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettirenler,

- Sigortalıların prime esas kazançlarını 2016 yılı için eksik bildirdiği tespit edilenlerin, çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2016 yılına ilişkin olarak; 

• Aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde vermeyenler,
• Sigorta primlerini yasal süresinde ödemeyenler,
• Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmeyenlerin veya bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmayanlar,
• SGK’ya prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunanlar,

bu destekten faydalanamayacaktır.

Ancak SGK’ya olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını tecil ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece anılan destekten yararlanabileceklerdir.

3) İşveren Prim Desteği Nasıl Hesaplanacak?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu 4/a maddesi  kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2016 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alman işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecek ve bu tutar Hazinece karşılanacaktır.

Buna göre,

2015 Yılında Faaliyette Bulunan İşverenler Açısından Uygulama;

 ÖRNEĞİN; 2015 yılı Mart  ayında, 85 TL ve altında 10 çalışanı için toplam 290 prim gün sayısı bildirildiğini kabul edersek, 2016 yılı Mart ayında yararlanılabileceği en yüksek destek tutarı (tavan tutarı) 290 x 3,33 = 965,7 TL olacaktır.

-        2016 Yılı Mart döneminde bildirilen prim gün sayısı 290’ın üzerinde olsa dahi destek tutarı  965,7 TL olacak,

-        290’ın altında ise  destek tutarı  örneğin 260 prim gün sayısı bildirirse 260 x 3,33 = 865,8 TL olarak destekten yararlanılacaktır.

Ayrıca;

-        Bu karşılaştırmanın 2016 yılında her ay için ayrı ayrı yapılması gerektiği,

-        Bu uygulamada bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi verilmemiş olması hâlinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen prim ödeme gün sayısının esas alınacağı,

-        Sigortalı ve işveren hisselerine ait sigorta primlerinin Devlet tarafından karşılandığı durumlarda işverenin ödeyeceği sigorta priminin Hazinece karşılanacak tutardan az olması hâlinde sadece sigorta prim borcu kadar mahsup işleminin yapılacağı da,

unutulmamalıdır.

2016 Yılında Yeni İşe Başlayan İşyerlerinde Uygulama Nasıl Olacak ?

2016'da açılan işyerlerine ilişkin destek hesaplamasında kişi sayısı ya da ücret tutarı sınırlaması bulunmamaktadır.

ÖRNEĞİN; 2016 yılı Mart  ayında, 10 çalışanı için toplam 290 prim gün sayısı bildirildiğini kabul edersek, 2016 yılı Mart ayında yararlanılabileceği en yüksek destek tutarı (tavan tutarı) 290 x 3,33 = 965,7 TL olacaktır.

4) KÖMÜRCÜLERE POZİTİF AYRIMCILIK: Linyit ve Taşkömürü Çıkarılan İşyerlerinde Uygulama Nasıl Olacak?

Maden Kanunu'nun Ek 9. maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan "Linyit" ve "Taşkömürü" çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için 85 TL'lik günlük kazanç iki kat (170 TL) olarak ve 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının % 50'sini geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.

Saygılarımla.

Tarih              : 29.01.2016

 Abdullah TOLU
    Yeminli Mali Müşavir