UZUN SÜREDİR BEKLENEN UYUMLU MÜKELLEFE VERGİ İNDİRİMİ YASALAŞIYOR, İNDİRİMİN ESASLARI BELLİ OLDU GİBİ!

Uzun süredir kamuoyunu meşgul eden ve her af/vergi barışı uygulaması ile gündeme gelen "Dürüst Mükellefe Vergi İndirimi" tartışması nihayet sona eriyor. Kayseri Milletvekili Mustafa ELİTAŞ tarafından 8 Şubat 2017 tarihinde TBMM'ye verilen "Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" ile, vergiye uyumlu dürüst mükelleflere vergi indirimi hakkı veren düzenleme hayata geçiriliyor.

Söz konusu düzenleme, Gelir Vergisi Kanununa eklenmesi öngörülen mükerrer 121. maddede yer alıyor. Yapılacak düzenleme ile, vergiye gönüllü uyumun artırılması amacıyla belirli şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin verecekleri yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan vergilerinin % 5'inin, ödenmesi gereken vergiden indirilmesi, indirilemeyen tutarların ise söz konusu beyannamelerin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükelleflerin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilmesi imkanı sağlanmaktadır.

Vergi İndiriminden Kimler Yararlanabilecek? 

Uyumlu mükellefe % 5 vergi indiriminden, belirlenen şartları taşıyan;

- Ticari, zirai veya serbest meslek faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar,

- Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükelleflerinin

yararlanmaları öngörülüyor.

İndirimden Yararlanacak Mükelleflerde Hangi Şartlar Aranılacak?

Kanun teklifinde, uyumlu mükelleflerde aranılan şartlar yani % 5 indirimden yararlanılabilmesi için aranılan şartlar aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

- İndirimin hesaplanacağı yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması (kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması (Her bir beyanname itibariyle 10 TL.ye kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmayacaktır),

- Yukarıda belirtilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibariyle ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya Vergi Usul Kanununun uzlaşma yada düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda, bu şart ihlal edilmiş sayılmaz),

- İndirimin yapılacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyle vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1.000 TL.nin üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,

- İndirimin yapılacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki 4 takvim yılında VUK'un 359. maddesinde sayılan fiilleri işlediğine dair tespit bulunmaması.

Bu şartların incelenmesinden de fark edileceği üzere, 3 yıllık vergi mükellefiyeti bulunmayanlar vergi indiriminde faydalanamayacak. husus, kanuni bir ölçü olarak düzenlenmiş bulunuyor.

Vergi İndirimi Müessesesi Nasıl Yapılacak?

Belirlenen şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin % 5'i, ödenmesi gereken gelir ve kurumlar vergisi tutarından indirilecektir. Ancak, bu şekilde hesaplanan indirim tutarı, her hal ve takdirde 1 Milyon TL:den fazla olamayacaktır. Yasal üst sınır 1 Milyon TL.dir.

İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması halinde klan tutar, yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükelleflerin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerine mahsup edilebilecektir. Bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlar, mükelleflere iade edilmeyecektir. Bu 1 yıllık süre, hak düşürücü bir süre olup, bu süreye özellikle dikkat edilmesinde yarar görüyoruz.

Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai ve mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak hesaplanacaktır. Diğer gelir unsurları nedeniyle beyan edilen kazançlar, indirim tutarının hesabında dikkate alınmayacaktır.

Vergi İndiriminde Yararlanma Şartlarını Taşımadığı Sonradan Tespit Edilenler Hakkında Ne İşlem yapılacak?

Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin öngörülen şartları taşımadıklarının sonradan tespiti halinde, ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılacaktır. İndirim dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezasıyla geri ödenecektir.

1 Milyon TL. Olarak Belirlenen Azami İndirim Tutarı Her Yıl Yeniden Değerleme Oranında Artacak

Kanun teklifine göre, 1 Milyon TL. olarak belirlenen azami indirim tutarı, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak VUK hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacaktır. Bu şekilde hesaplanan tutarın % 5'ini aşmayan kesirler dikkate alınmayacaktır.

Bakanlar Kurulu'nun % 5 Olarak Belirlenen İndirim Oranını ve 1 Milyon TL. Olarak Belirlenen Azami Tutarı Artırma ve İndirme Yetkisi Var Mı?

Yapılan düzenlemeye göre, Bakanlar Kurulu'nun söz konusu oran ve tutarı iki katına kadar artırma, sıfıra kadar indirme yetkisi bulunuyor.

Sahte Veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleyen Ve Bilerek Kullanan Mükellefler İle Defter, Kayıt Ve Belgeleri Tahrif Edenler Veya Gizleyenler Veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleyenler Veya Bu Belgeleri Kullananlar Vergi İndiriminden Yararlanamayacak

Kanun teklifinde; indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında VUK'un 359. maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenlerin, indirim uygulamasından yararlanmamaları öngörülmektedir. Yani aşağıda sayılan fiilleri işleyen mükellefler, indirim uygulamasından faydalanamayacaktır:

a) Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan;

1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler,

2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar,

b) Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar.

Vergi İndirimi Uygulaması Ne Zaman Başlayacak?

Kanun Teklifinde, vergi indirimi uygulamasına ilişkin düzenlemenin, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.

Buna göre, vergi indirimi hesabı ilk olarak 2017 yılına ilişkin olmak üzere 2018 yılında verilecek yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannameleri üzerinden yapılacaktır.

Saygılarımla.
Tarih               : 10.02.2017

Abdullah TOLU 
Yeminli Mali Müşavir